Archetypy - strona główna

Loki

Jeden z najbardziej znanych tricksterów, ten, który representuje destrukcyjną, szalona i okrutną postać archetypu, Loki jest nordyckim bóstwem - o ile mozna go tak określić.

Historia

Loki to jeden z najważniejszych 'bogów' nordyckiego panteonu. Jest jednak olbrzymem, nie Asem (Asowie - panteon nordyckich bóstw) z pochodzenia, a pomiędzy tych ostatnich wszedł dzięki zawarci braterstwa krwi z Odynem (który również nadaje się całkiem nieźle na trickstera, biorąc pod uwagę jego... usposobienie). W czasach gdy dopiero co dołączył do Asów, był bóstwem właściwie dobrym - między innymi momógł stworzyc ludzkość. Później stawał się coraz okrutniejszy i niszczycielski, aż wreszcie doprowadzając do smierci słonecznego boga Baldra i w ten sposób do rozpoczęcia przygotowań do Ragnaroku (końca tego świata), przekroczył granice tolerancji Asów. Za kare uwięziono go pod ziemią, z wierną żoną Sigyn do towarzystwa. Związany został wnętrznościami swego zabitego syna, a na głowę kapie mu ciągle palący jad weża. Tak czeka Loki na koniec...

Natura trickstera

Oszust

Trudno doliczyć się wszystkich oszust i kłamstw, których dopuscił się Loki.

Zgodzil się przywieść Thora do zasadzki potężnego olbrzyma, Geirroda - bóg uniknął śmierci tylko cudem.

Oszukał olbrzyma Hrimthura i doprowadził do tego, że ten zbudował potężne mury Asgardu za darmo.

Oszukał krasnoluda Dwalina, który stworzył przez to wspaniałe dary dla bogów za darmo - oszukał go zreszta po to, by ukoić gniew Asów spowodowany ścieciem przez Lokiego złotych włosów pieknej Sif.

Ukradł Jabłka Młodości.

Doprowadził do tego, że Thor przebrany za oblubienicę zjawił się u olbrzymów.

A największym z jego oszustw była śmierć Baldra - Loki nakłonił ślepego brata Baldra, Hoda, aby ten wystrzylił w brata (niewrażliwego na wszystko - oprócz jemioły) strzałę w tajemnicy ozdobiona gałazka jemioły. Kiedy Baldr zginął, cały świat pograżył się w żałobie - więc Hel, królowa podziemia (zresztą córka Lokiego) zgodziła się go wypuścić ze swego królestwa... jesli każda żywa istota nad nim zapłacze. Loki przybrał wtedy postac staruchy olbrzymki - i odmówił uronienia jednej łzy, więc Baldr pozostał martwy.
Za ta zbrodnię ukarano go uwięzieniem aż do końca czasów.

Loki kłamie i oszukuje przez cały swój mityczny zywot, a jego sztuczki stają się coraz bardziej niszczycielskie. Zaczynał jako podobna nieco do Prometeusza postać, dawca życia i ognia - skończył jako zdrajca i więzień.
Czy można odmówić Lokiemu przynależności do archetypu trickstera?

Mędrzec i głupiec

Choć zwykle inteligentny i podstępny, Loki również dawał się nabrać - najbardziej chyba gdy oszukane przezeń krasnoludy zaszyły jego usta - obiecał im swa głowę, ale nie szyję...
Loki jest typowym tricksterem - oszukującym i oszukiwanym.

Ambiwalentna seksualność

Jak wielu tricksterów, Loki charakteryzuje się bardzo niepewną i dziwną seksualnościa. Choć okreslany mianem mężczyzny, urodził wiele dzieci (zwykle potworów, między innymi ośmionogiego konia Odyna, Sleipnira) - ale był też ojcem wielu (na przykład Hel, królowej podziemia).

Loki był również niezmiernie niewierny - mitologia wymienia wiele jego kochanek, z których najważniejszą była chyba Angrboda - ale jednocześnie cały czas posiadał żonę, wierną i - być może - kochającą, która nie wahała się podążyć za nim do ciemnej groty, w której jest uwięziony.

Zmiennokształtność

Loki zmieniał swój kształt często i chętnie - mógł przedzierżgnać się w łososia, ptaka, klacz, olbrzymkę, i prawdopodobnie wszystko inne.

Ambiwalencja

Loki stoi pomiędzy światami Asów i Jotunów (olbrzymów), pomiędzy światem ludzkim a boskim, dobrem a złem (a raczej altruizmem a samolubnością), szaleństwem i rozsądkiem, kobieta i mężczyzną. Jest jednym z najbardziej typowych tricksterów, niszczycielski i twórczy jednocześnie.